پیش درآمدی بر تجربه کاربری
بدون شک می‌توانیم روی آتش غذا درست کنیم، چایی دم کنیم و حتی خودمان را گرم کنیم. پس استفاده از گاز، سماور و بخاری برای چیست ؟ چرا با وجود آتش، ما از گاز برای درست کردن غذا استفاده می کنیم. قطعا راحتی و احساس رضایت بخشی که ما در حین استفاده از این وسایل داریم در موررد آتش منفی است. ولی چرا ؟ چون آتش زحمت زیادی دارد و علاوه بر آن بعد از اتمام کار نیاز دارد که محیط را مرتب کنید و حتما یک دوش بگیرید تا بوی دود شما را اذیت نکند. تجربه کاربری دقیقا همین مثال است، استفاده از یک محصول که در نهایت شما را در آرامش و کسب یک تجربه عالی به هدف مورد نظر می رساند. با ترناو همراه باشید …
تجربه کاربری چیست ؟
نام دیگر آن UX می باشد که مخفف کلمه User Experience است که میشود تجربه کاربری. اما یک سوال : تجربه در چه زمینه‌هایی ؟ اینطوری می‌توان پاسخ داد که تقریبا همه چیز را شامل میشود. نگرش، احساسات، رفتارها، باورها و اعتقادات، جغرافیا و حتی تاریخ،اولویت ها و … یک کاربر در استفاده از یک برنامه و حتی فراتر از این موارد میتواند در تجربه کاربری گنجانده شود. هر چقدر که کاربر در استفاده از یک برنامه حس بهتری داشته باشد، راحت تر به هدف خود برسد، در کسب سودمندی به کاربر کمک کند، طبق اولویت های کاربر نیازهای او را پاسخ دهد و در کل در حین استفاده و بعد از آن یک خاطره و تجربه عالی در ذهن کاربر ایجاد شود، میتواند گفت که UX آن برنامه به درستی پیاده سازی شده است.
طراح UX کیست ؟
نمی‌دانم این نظر من اغراق است یا نه ولی به هر حال به عقیده من طراح تجربه کاربری یک روانشناس کامل در همه زمینه‌ها است. این فرد باید به علوم رنگ ها کاملا مسلط باشد. با احساسات کاربران آشنا باشد و بداند که برای هر منطقه جغرافیایی و عقاید و دیدگاه‌های مختلف چگونه برنامه‌ریزی کند تا کاربر را به هدف نهایی خود برساند. رفتارهای کاربران را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد و بر طبق این رفتارها برنامه خود را تکمیل کند. پس یک طراح تجربه کاربری در واقع یک روانشناس کامل است که البته در هر تیم برنامه نویسی لازم و ضروری است و اگر یک تیم فاقد چنین نیرویی باشد قطعا در آینده شکست خواهد خورد. یک طراح تجربه کاربری میتواند در افزایش فروش یک محصول تاثیر صددرصدی داشته باشد چون همیشه کاربران این نکته مد نظرشان هست که :
کالاهایی که احساس خوبی به آن ها دست میدهد را حاضرند خریداری کنند نه کالایی که احساس ناخوشایندی در استفاده از آن کسب می کنند.
تجربه کاربری ایده آل
خب تا این قسمت از مقاله شما به یک درک مناسب از تجربه کاربری رسیدید که چی هست و چه کاربردی دارد. اکنون لازم است بدانیم که چه کنیم تا یک تجربه کاربری ایده آل ایجاد کنیم. رسیدن به این هدف چندان سخت نیست و فقط کافی است تا شما برای یک لحظه تبدیل شوید به یک کاربر و یا مشتری، و بعد از دید کاربر محصول و یا برنامه را بررسی کنید. البته این کار نیاز به تمرین زیاد دارد چون شما باید تمام شناختی که از محصول و یا برنامه خود دارید را در آن لحظه فراموش کنید و اینطور وانمود کنید که انگار برای اولین بار است که با این محصول برخورد می‌کنید. البته روش‌های زیادی برای تست UX یک محصول وجود دارد مثل نظرسنجی، پرسش و پاسخ مستقیم و غیر مستقیم، نسخه های دمو و غیره که هر کدام میتواند کمک کننده باشد.
حوزه های تجربه کاربری
قطعا تجربه کاربری پویا نیست و حوزه‌های مختلفی را شامل میشود که شاید در یک مقاله نتوان همه آن ها را توضیح داد ولی در اینجا به بررسی اجمالی مهم‌ترین موراد آن می‌پردازیم:
کاربردپذیری (Usability)
در این حوزه به بررسی برآورده شدن انتظارات کاربر پرداخته میشود. این که استفاده از اپلیکیشن تا چه حد انتظارات کاربر را برآورده می‌کند و یا چه امکاناتی را در اختیار چه نوع کاربرانی قرار دهیم تا به هدف نهایی خود برسند. البته همه این موارد وقتی کاملا نتیجه خواهد داد که کاربر نیز در سطح موردنظر باشد و توانایی استفاده از محصول و اپلیکیشن را داشته باشد.
طراحی‌تعامل (Interaction Design)
انسان‌ها برای ارتباط صحیح و هدفمند با وب سایت شما نیاز به تعامل دو طرفه دارند. تعاملی آرام و سازنده تا نتیجه آن برطرف ساختن نیازهای کاربران باشد. تعامل دو طرفه باعث ایجاد بستری قابل اعتماد برای کابران میشود. معمولا در فضای مجازی، اعتماد کاربران به یک وب سایت بسیار سخت به دست می‌آید. پس تعامل دو طرفه مساوی است با اعتماد کاربران به وب سایت شما، که نتیجه آن فروش بیشتر خواهد بود.
قابلیت دسترسی (Accessibility)
وقتی یک کاربر وارد وب سایت شما می شود باید بدون اینکه گیج و سر در گم شود، به هدف و مقصود خود برسد. اگر شما یک فروشگاه اینترنتی هستید، یک کاربر به راحتی باید بتواند به لیست دسته بندی وب سایت شما دسترسی داشته باشد، سپس محصولات مورد نظر خود را به راحتی به سبد خرید خود اضافه کند و در نهایت، با چند کلیک محصولات خود را خریداری کرده و منتظر رسیدن محصولات باشد. این یک وب سایت عالی با قابلیت دسترسی فوق عالی است. در غیر این صورت باید فکری به حال وب سایت خود بکنید!
رابط کاربری و طراحی بصری (User Interface Design)
به طور کلی استفاده صحیح از عناصر گرافیکی و همچنین رنگ بندی مناسب باعث جذب کاربران میشود. شاید وب سایت‌های بزرگی مثل آمازون از رابط کاربری خوبی برخورد نباشند که البته یکی از دلایل آن، معروفیت بسیار زیاد این وب سایت‌ها می باشد، پس شما نباید خود را در حال حاضر با آن ها مقایسه کنید. بلکه باید از گرافیک و طراحی زیبا که نقطه ضعف این وب سایت های بزرگ می باشد استفاده کنید، تا کاربران را ترغیب به خرید از فروشگاه خود کنید.
تعامل کامپیوتر و انسان (HCI)
در کل تعامل کلید واژه اصلی تجربه کاربری هستش. یک تعامل عالی باعث ایجاد حس خوب در کاربران میشود و تجربه کاربری یعنی همین، ایجاد حس خوب در کاربران در هنگام استفاده از وب سایت یا اپلیکیشین و … شما، به‌طوری که در هنگام نیاز اولین جایی که مایل باشند از آن کمک بگیرند شما باشید.
معماری اطلاعات (Information Architecture)
وقتی یک کاربر وارد وب سایت شما میشود باید خیلی آسان و راحت به اطلاعات دسترسی داشته باشد. دسترسی راحت کاربران به اطلاعات مورد نیازشان در وب سایت باعث ایجاد حس خوب در آن‌ها میشود.