تعامل و رابطه کاربری
فرض کنید بین انسانها هیچ تعاملی وجود نداشته باشد. اصلا معنی تعامل چیست؟ به نظر من تعامل یعنی حس خوب ارتباط با یک چیز مثل ارتباط با یک انسان، ماشین و یا حتی حیوان. وقتی شما با همسرتان صحبت میکنید. قطعا حس خوبی دارید، این یعنی تعامل مثبت با یک شخص دیگر، ولی ممکن است این حس را نسبت به یک شخص دیگر نداشته باشید، چون هیچ ارتباط و تعامل خاصی را با آن فرد ندارید. حالا چرا ما در مورد تعامل صحبت کردیم و اصلا چه ارتباطی با رابطکاربری ( UI ) دارد؟ برای پاسخ به این سوال لازم است همراه با تیم تحقیقاتی ترناو، پیرامون رابط کاربری و تعریف آن کمی گشت و گذار داشته باشیم و صحبت کنیم، تا کمکم متوجه ارتباط این دو با همدیگر شوید.
رابط کاربری یا UI چیست؟
بیایید پیچیده صحبت نکنیم و ساده تعریف کنیم که رابط کاربری یا UI که مخفف کلمه User Interface است یعنی: یک ارتباط ایده آل بین انسان و ماشین. انسان از طریق برنامه با ماشین ارتباط برقرار میکند و دستوراتی را ارسال میکند. ماشین نیز بعد از گرفتن دستورات از طریق برنامه به ما پاسخ میدهد. این روند ارسال و دریافت اطلاعات بین ماشین و انسان، از طریق یک برنامه رابط مدیریت میشود. هر چقدر که تعامل انسان با برنامه رابط بهتر باشد قطعا پاسخ های بهتری را دریافت خواهد کرد. پس رابط کاربری نقش اساسی را در ارتباط بهتر انسان با ماشین دارد. یک مثال ساده تر برای درک بهتر موضوع، تعامل انسان با وسیله نقلیه میباشد. فرمان هیدرولیک، ترمز ABS، سیستم پخش قدرتمند، صندلی های راحت و … همه گی برای ارتباط و تعامل عالی بین انسان و خودرو تاثیر بسیار زیادی دارند.
انواع رابط کاربری
شاید تعاریف و طبقهبندیهای مختلفی برای رابط کاربری وجود داشته باشد، ولی بهترین تعریف که من در بین کتابها و مقالات معتبر علمی پیدا کردم به این صورت بود که، به طور کلی میتوان رابط کاربری را از دو نظر ماهیت و عملکرد آن دسته بندی کرد:
رابط کاربری از دیدگاه ماهیت
از دیدگاه ماهیت، رابط کاربری را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
نرمافزاری
همان دید بصری که ما از یک وب سایت، اپلیکیشن و یا کلا از یک برنامه داریم که شامل آیکونها، دکمهها، چک باکسها، منوها و … میشود. هر چه قدر که عناصر بهتری در اپلیکیشن داشته باشیم تا کاربر ارتباط بهتری با برنامه داشته باشد، محبوبیت برنامه ما بین کاربران بیشتر میشود.
سختافزاری
شامل وسایلی است که ما را برای ارتباط بهتر با انواع برنامهها کمک میکند مانند ماوس، صفحه کلید، اسپیکر و … . این وسایل به ما کمک میکنند تا به راحتی با منوها، دکمهها، و عناصر نرم افزاری ارتباط برقرار کنیم.
رابط کاربری از دیدگاه عملکرد
از دیدگاه عملکرد نیز رابط کاربری را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
دستوری
دستورات از طریق صفحه کلید به برنامه داده میشود. برنامه بر اساس دستورات، یک عملکرد خاصی رو انجام داده و پاسخ متناسب با آن را به ما میدهد. در واقع کدنویسی و یا همان برنامهنویسی بر مبنای دستوری است. بیشترین گروهی که در این دسته بندی قرار میگیرند برنامهنویسان هستند.
گرافیکی
در این نوع رابط خبری از دستور نوشتن نیست بلکه برنامه به صورت گراقیک ظاهر میشود. کاربر با المانهای گرافیکی سر و کار دارد، از طریق آنها با سیستم ارتباط برقرار میکند تا به هدف نهایی خود برسد. اکثر افراد در این دسته بندی قرار میگیرند.
تعامل انسان با برنامه
به صورت کلی با رابط کاربری اشنا شدیم، البته UI طیف بسیار گستردهای را دارد و ما فقط بر اساس شغل و فعالیت خودمان، در فضای مجازی و وب سایتها و اپلیکیشنهای موبایل نیاز داریم تا از رابط کاربری استاندارد استفاده کنیم. منوها، ایکنها، اسلایدر، چک باکسها، دکمهها، فیلدهای ورود اطلاعات و … همهگی جزء عناصر رابط کاربری نرم افزاری میباشند که کاربر در تعامل با برنامه از این موارد کمک خواهد گرفت. هر مقدار که کاربر با عناصر یک برنامه ارتباط بهتری داشته باشد، محبوبیت برنامه بیشتر شده و در نتیجه هم کاربر و سازنده به اهداف نهایی خود میرسند. البته گرافیک یک برنامه نیاز به خلاقیت هنری شما دارد. پیشنهاد میکنم مقاله تعریف هنر را مطالعه کنید .
لطفا بعد از یک استراحت کوتاه بخش دوم مقاله را مطالعه کنید.